Indonesië| Sulawesi – Tana Toraja deel 1

Via de Trans Sulawesi scheerde we door de weelderige groene landschappen, woeste jungle en de bijzondere hooglanden van midden Sulawesi. In dit geïsoleerde berggebied vind je diverse bevolkingsgroepen met erg bijzondere culturen. We kwamen aan in het geïsoleerde Tana Toraja. Een plek die bekend staat om oude rituelen en gebruiken, heerlijke koffie maar bovenal de uitvaartrituelen. Vandaag vertel ik jullie waarom dit pure stukje Indonesië zo ontzettend bijzonder is. De gigantische cultuurshock die wij beleefd hebben en uiteraard veel foto’s van de lugubere gebruiken die ze er op na houden! ?

Eerst even een korte uitleg
De Torajanesen (letterlijk: ‘mensen uit de bergen’) staan bekend om de vele rituelen die ze hebben. Voordat de Nederlanders het gebied innamen was het gebied bezet door diverse stammen die bekend stonden om het lugubere ‘koppenjagen’. Zo geloofde de Torajanesen dat het nodig was koppen van andere stammen te verzamelen. De verzamelde en afgehakte hoofden van andere stammen diende als slaven voor in het hiernamaals en werden begraven samen met de dode leiders van eigen stam. Toen de Nederlandse invasie begon, kwam er abrupt een einde aan o.a. dit ritueel. Het leven van de Torajanesen staat volledig in het teken van de dood en de reis naar het hiernamaals. Ondanks dat vele rituelen in de loop der tijd verdwenen zijn, waren wij verbaasd en gechoqueerd over de overgebleven rituelen.

Het gebied
Rantepao is centraal en een fijne uitvalbasis. Terwijl we het gebied inrijden zie we ontzettend veel kerken staan. Ondanks dat de Torajanesen overwegend christelijk zijn, zit er wel een twist aan het verhaal. Door jarenlange isolering en gebrek aan geschreven taal (de bijbel konden ze niet lezen) is men christelijk maar geloven ze wel in verschillende hiernamaals, namelijk één voor de leiders, één voor het simpele volk en één voor de slaven. Ook geloven ze in meerdere goden waarvan eentje centraal staat, de God van hun familieclan. Tussen de simpele huisjes zien wij naast kerken ook veel Tongkonans staan, de traditionele huizen. Rijstwerkers zwaaien vriendelijk naar ons vanaf hun akkers en we rijden door de meest bijzondere dorpjes heen.

Een insidertip: Reis je door dit gebied zoek dan café ‘The House’ op. Tijdens een heerlijk kopje koffie laten ze je zien waar je de highlights kan vinden op de GPS. Ook hebben ze een kalender met alle uitvaarten, rituelen en evenementen van de maand. Gegarandeerd succes dat je erbij bent dus!

Ke’te kesu – traditioneel Tana Toraja
Dit dorpje ligt aan de rijstvelden. Bij aankomst zien wij bijzonder mooie Tongkonans staan, versierd met ingewikkeld houtsnijwerk en volgehangen met vele buffelhoorns en botten. Het aantal buffelschedels geeft aan hoe belangrijk de persoon in kwestie was. Er is ons verteld dat families bankroet gaan door de aanschaf van buffels. Echter, is deze traditie zo diep geworteld dat men wegens sociale status niet afdoet aan deze traditie. Op een helling voorbij Ke’te vinden wij doodskisten hangend aan de muur (en voor de rijkere uitgehakt in de rotswand). Ze worden bewaakt door uit hout gesneden poppetjes. Sommige kisten zijn zo verrot dat de botten eruit gevallen zijn en zelfs nog aan de kisten hangen. Onder deze kisten lopen voelt dan ook niet helemaal fijn. Iets verder op kunnen wij een grot in. Ook deze staat helemaal vol met schedels, kisten en geschenken aan de doden.

Londa – grotten vol skeletten
Via een prachtige route over kronkelende bergwegen komen wij aan in Londa. Wat een giga grote begraafplaats ligt hier! Aan een immens grote rotswand zien wij ontzettend veel graven hangen. En levensgrote poppen die de graven moeten bewaken. De poppen zijn een weerspiegeling van de overleden personen en ik krijg er de kriebels van! We besluiten deze griezelige grot in te gaan en schrikken van de dingen die wij tegenkomen. Waar wij onze zaklamp ook schijnen zien we doodskoppen en botten liggen. Doodskisten die zijn vergaan laten sporen achter van skeletten nog in hun kleding en doeken gewikkeld. We blijven maar lopen en klimmen en het lijkt wel alsof er geen eind komt aan deze grot. Na een flink stuk gewandeld te hebben trek ik het niet meer, het voelt alsof ik zuurstof te kort krijg, het is bedompt, donker en vol met rottende dood om mij heen. Het is tijd om terug te gaan!

Lemo – even bijkomen
Deze plek viel ons wat tegen. Maar is het heerlijk weer en heb je zwemkleding bij je, is dit de plek waar je heerlijk kan uitrusten en een verfrissende duik kan nemen (even al dat dood en grotkruipen van je afwassen)! Het water is er prachtig blauw en het lijkt wel een klein paradijsje zo middenin dit kleine dorpje. Onderweg komen wij een leuk bijdehand kind tegen. Chris zou ons wel even laten zien hoe zwemmen er hier aan toe ging. Voordat we het wisten klom hij een boom in en sprong een circa tien meter naar beneden! Een leuke hangplek waar vooral veel locals te vinden zijn.

Kambira – babygraven
Op deze plek vonden wij babygraven. In een gigantische grote boom zijn holtes uitgehakt waar gestorven baby’s in liggen. Baby’s worden in bomen begraven indien ze overlijden voordat ze tandjes hebben. Het is een bizar gezicht. Maar ergens vind ik de symboliek erachter mooi. Een jonge ziel die voortleeft in een boom en dat zo allemaal samen bij elkaar. Ook in Pana kun je babygraven vinden.
Best wel heftig allemaal he? Vinden wij wel! Het voelde heel gek om constant met de dood bezig te zijn. Ook is het voor ons een apart gevoel dat toeristen zo welkom zijn om al deze plekken te bezoeken. Ze hebben zelfs graag dat je foto’s maakt! Zie je het voor je in Nederland, toeristen uitnodigen op een uitvaart of bij de graven van je dierbaren?

Ons bezoek aan Tana Toraja is nog niet voorbij. We hebben namelijk nog een uitvaartceremonie op de agenda staan. Een ervaring waar ik met gemengd gevoel tegenaan kijk. De uitvaart rituelen staan er bekend om heel heftig te zijn. Zo worden er horden buffels en varkens op brute wijze geslacht. Worden er hanengevechten en buffelgevechten opgezet door peper op de anus te smeren. Gelukkig wordt er niet alleen maar geslacht en zou het ritueel ook bijzonder zijn om de vele liederen en dansen die uitgevoerd worden. En de overvloed aan heerlijk eten dat geserveerd wordt.

Wij zullen het allemaal gaan meemaken, maar dat verdiend een artikel apart! Tot de volgende keer, waarin ik jullie alles vertel over de uitvaartceremonie en onze ervaringen!

Nu ben ik heel benieuwd, hoe denk jij over de graven van de Torajanesen? Symbolisch mooi of schrik je er juist van?